Rozdział 4 – dodanie słupa prowadzącego do złożenia głównego

W tym rozdziale:

• do pliku złożenia głównego PSR 000 zostanie dodany komponent słup prowadzący PSR-D 002;
• komponentowi zostaną odebrane stopnie swobody i zostanie on odpowiednio umiejscowiony względem podstawy prasy;
• komponent zostanie powielony;

4.1 Dodanie drugiego komponentu

• Otworzyć plik złożenia głównego PSR 000;
• Kliknąć przycisk Wstawianie i umieścić komponent PSR-D 002w pobliżu podstawy prasy – rysunek poniżej;
• W pasku narzędzi Panel kompaktowy kliknąć przycisk Tworzenie i edycja złożeń, następnie przycisk Przesunięcie– rysunek poniżej;
• Postępując zgodnie z poleceniami w linii komunikatów najechać kursorem na komponent PSR-D 002, następnie nacisnąć i przytrzymując lewy przycisk myszki przesunąć go w pobliże otworu gwintowanego w podstawie prasy – rysunek poniżej – zwolnić lewy przycisk myszki;
• Zakończyć przesuwanie komponentu klikając przycisk Przerwanie operacji;
• Zregenerować złożenie;
• W pasku narzędzi Panel kompaktowy kliknąć przycisk Tworzenie i edycja złożeń, następnie z rozwijalnego menu przycisk Obrót (sposób 1)– rysunek poniżej;
• Postępując zgodnie z poleceniami w linii komunikatów najechać kursorem na komponent PSR-D 002, następnie nacisnąć i przytrzymując lewy przycisk myszki przesuwać nią tak, aby komponent obrócił się a krótsza część gwintowana była zwrócona do podstawy prasy – rysunek poniżej – zwolnić lewy przycisk myszki;
• Zakończyć obracanie komponentu klikając przycisk Przerwanie operacji;
• Zregenerować złożenie;
• W pasku narzędzi Panel kompaktowy kliknąć przycisk Więzy, następnie przycisk Współosiowość – rysunek poniżej;
• Postępując zgodnie z poleceniami w linii komunikatów wskazać kolejno powierzchnię walcową krótszej gwintowanej części słupa prowadzącego, następnie gwintowaną powierzchnię walcową w podstawie prasy – komponenty ustawią się współosiowo - rysunek poniżej;
• Kliknąć przycisk Przyleganie, następnie wskazać kolejno powierzchnię czołową słupa prowadzącego i płaską powierzchnię podstawy prasy – komponenty zetkną się ze sobą - rysunek poniżej;

Proszę zwrócić uwagę, że słup prowadzący został ustalony z wykorzystaniem tylko dwóch więzów, tym samym odebrano mu tylko dwa z trzech stopni swobody. Ostatnim który pozostał jest obrót wokół własnej osi – komponent jest gładki, bez żadnych nacięć, dlatego też odebranie go nie jest konieczne. Jednak, dla potrzeb ćwiczenia, odbierzmy ten stopień swobody.

• W pasku narzędzi Panel kompaktowy kliknąć przycisk Więzy, następnie przycisk Równoległość– rysunek poniżej;
• Postępując zgodnie z poleceniami w linii komunikatów wskazać, w oknie Drzewo modelu, płaszczyznę XY słupa prowadzącego, następnie płaszczyznę XY podstawy prasy – płaszczyzny staną się równoległe;
• Zakończyć pozycjonowanie komponentu klikając przycisk Przerwanie operacji;
• Zregenerować złożenie;
• Zapisać wszystkie pliki;

Do góry

4.2 Analiza współpracy komponentów

Podobnie jak model 3D tak i powstające złożenie należy regularnie sprawdzać czy aby na pewno wszystkie elementy właściwie ze sobą współpracują. Oczywiście taką kontrolę można przeprowadzić na samym końcu, jednak wtedy, szczególnie przy dużej ilości komponentów, łatwo jest przeoczyć drobne nieprawidłowości.

Jedna z takich drobnych nieprawidłowości pokazana jest na rysunku poniżej – brak fazy w otworze gwintowanym jest powodem niewłaściwego przylegania słupa prowadzącego do podstawy prasy. Usunięcie tej wady, tu w programie, jest bardzo proste i zostanie przedstawione poniżej, w realnym świecie oznacza wzrost zakładanych kosztów produkcji (dodatkowa operacja i czas potrzebny na jej realizację).

• W oknie Drzewo modelu rozwinąć menu Komponenty, następnie na pozycji Słup prowadzący kliknąć prawym przyciskiem myszki i w ukazanym oknie wybrać opcję Ukryj– rysunek poniżej;
• Kliknąć w dowolnym wolnym miejscu ekranu – słup prowadzący zostanie ukryty;
• W oknie Drzewo modelu na pozycji Podstawa prasy kliknąć prawym przyciskiem myszki i w ukazanym oknie wybrać opcję Edytuj w złożeniu– rysunek poniżej;

Proszę zwrócić uwagę na zawartość narzędzi w Panelu kompaktowym – zmieniły się ze „złożeniowych” na „modelowe”. Wybierając opcję Edytuj w złożeniudokonujemy zmian w wybranym pliku modelowym tyle że z poziomu pliku złożeniowego.

• Kliknąć przycisk Faza i dodać fazy 2,5x45° na wszystkich czterech krawędziach otworów gwintowanych – rysunek poniżej;
• W oknie Drzewo modelu na pozycji Podstawa prasy kliknąć prawym przyciskiem myszki i w ukazanym oknie ponownie wybrać opcję Edytuj w złożeniu – w ukazanym oknie KOMPAS-3D V10 kliknąć przycisk OK potwierdzając akceptację zmian w pliku modelowym - nastąpi powrót do pliku złożeniowego;
• W oknie Drzewo modelu na pozycji Słup prowadzący kliknąć prawym przyciskiem myszki i w ukazanym oknie wybrać opcję Edytuj w złożeniu– rysunek poniżej;
• Kliknąć w dowolnym wolnym miejscu ekranu – słup prowadzący zostanie odznaczony;
• Kliknąć w dowolnym wolnym miejscu ekranu – słup prowadzący zostanie odznaczony;
• Zregenerować złożenie;
• Zapisać wszystkie pliki;

Do góry

4.3 Tworzenie tablicy komponentów

W rozdziale 4.1 do złożenia głównego został dodany drugi komponent – słup prowadzący. W projektowanej prasie ręcznej występują cztery takie słupy, czyli należy wstawić jeszcze trzy. Można to zrobić na dwa sposoby:

• trzykrotnie powtórzyć operację dodania pojedynczego komponentu;
• zastosować tablicę komponentów;

Pierwsza z metod sprawdza się w dwóch przypadkach:

• niewielkiej liczby elementów (2÷4), gdy czas potrzebny na pojedyncze wstawianie części jest porównywalny z czasem potrzebnym na wygenerowanie tablicy komponentów;
• gdy, niezależnie od ilości tych samych komponentów do wstawienia, nie jest możliwe utworzenie tablicy komponentów ze względu na brak jakiejkolwiek powtarzalności wstawiania;

Druga z metod znajduje zastosowanie gdy ilość komponentów do wstawienia jest duża i występują wg powtarzalnego wzoru. Na potrzeby tego podręcznika, do wstawienia pozostałych słupów prowadzących, zostanie zastosowana tablica komponentów.

Dodawanie komponentów za pomocą tablicy ma jeszcze jedną kolosalną zaletę – można ją sparametryzować, tzn. sprawić aby ilość wstawianych np. śrub była dokładnie taka jak ilość przewidzianych na nie otworów – zmieniając ilość otworów nie trzeba już pamiętać i ręcznie zmieniać tablicy – aktualizacja nastąpi w pełni automatycznie. Parametryzacja w sposób opisany powyżej zostanie przedstawiona w dalszej części tego rozdziału.

• W pasku narzędzi Panel kompaktowy kliknąć przycisk Tworzenie i edycja złożeń, następnie z rozwijalnego menu przycisk Tablica (sposób 2)– rysunek poniżej;
• Postępując zgodnie z poleceniami w linii komunikatów w oknie Drzewo modelu rozwinąć menu Komponenty, następnie wybrać komponent Słup prowadzący;
• W zakładce Opcje kliknąć przycisk Oś 1, następnie wskazać dowolną krawędź równoległą do osi X lub wybrać tę oś z okna Drzewo modelu– rysunek poniżej;
• W zakładce Opcje w pozycji N1 wpisać wartość 2 (ilość komponentów wzdłuż osi X), następnie w pozycji Odstęp 1 wpisać wartość np. 150 (odległość między komponentami). Za pomocą przycisków Domyślnie/Odwrotny kierunek zapewnić właściwy kierunek tworzenia tablicy w kierunku dodatnim osi X – rysunek powyżej;
• W zakładce Opcje kliknąć przycisk Oś 2, następnie wskazać dowolną krawędź równoległą do osi Z lub wybrać tę oś z okna Drzewo modelu– rysunek poniżej;
• W zakładce Opcje w pozycji N2 wpisać wartość 2 (ilość komponentów wzdłuż osi Z), następnie w pozycji Odległość 2 wpisać wartość np. 100 (odległość między komponentami). Za pomocą przycisków Domyślnie/Odwrotny kierunek zapewnić właściwy kierunek tworzenia tablicy w kierunku ujemnym osi Z – rysunek powyżej;
• Utworzyć tablicę komponentów klikając przycisk Tworzenie obiektu – rysunek poniżej;

Jak widać wszystkie słupy prowadzące zostały wstawione, jednak ich położenie jest dalekie od wymaganego. Oczywiście nic nie stoi na przeszkodzie aby zmierzyć odległości pomiędzy otworami i zmodyfikować tablicę komponentów – jednak będzie to działanie nieparametryczne, jakakolwiek zmiana rozstawu tych otworów nie spowoduje zmiany pozycji słupów prowadzących. Poniżej zostanie przedstawiony sposób jak parametrycznie powiązać tablicę z otworami.

• W oknie Drzewo modelu rozwinąć menu Komponenty, następnie na pozycji Podstawa prasy kliknąć prawym przyciskiem myszki i w ukazanym oknie wybrać opcję Edytuj w pliku– rysunek poniżej – nastąpi przejście z pliku złożeniowego do modelowego;
• Umiejscowić szkic na powierzchni zaznaczonej na rysunku poniżej;
• 
• Kliknąć przycisk Punkti wstawić trzy punkty w środkach otworów gwintowanych – rysunek poniżej;
• Wyjść ze szkicownika klikając przycisk Szkic;
• W pasku narzędzi Panel kompaktowy kliknąć przycisk Wymiary i symbole procesu, następnie z rozwijalnego menu przycisk Wymiar liniowy (sposób 1)– rysunek poniżej;
• Postępując zgodnie z poleceniami w linii komunikatów wskazać uprzednio wstawione punkty leżące wzdłuż osi Z, następnie dowolną płaszczyznę równoległą do płaszczyzny wyznaczonej przez trzy uprzednio wstawione punkty;
• Wstawić wymiar klikając przycisk Tworzenie obiektu– rysunek poniżej;
• Postępując w sposób opisany powyżej wstawić wymiar pomiędzy poprzednio wstawionymi punktami leżącymi wzdłuż osi X – rysunek poniżej;
• Zakończyć wstawianie wymiarów klikając przycisk Przerwanie operacji;

Wymiary określające rozstaw słupów prowadzących z dokładnością do dwóch miejsc po przecinku nie są „najszczęśliwszym” rozwiązaniem, jednak dla potrzeb tego podręcznika nie będą modyfikowane. Czytelnikowi pozostawiam pod rozwagę dlaczego tak się stało i jak można to poprawić.

• Przejść do pliku złożenia głównego PSR 000;
• Uzależnić oba parametry definiujące odległości pomiędzy komponentami w tablicy prostokątnej od odpowiednich, poprzednio utworzonych, wymiarów określających rozstaw słupów prowadzących – rysunek poniżej;
• Zregenerować złożenie – rysunek poniżej;

W pliku złożeniowym PSR 000 zmienić parametry szerokosc_uzytkowa_plyty oraz dlugosc_uzytkowa_plytyi sprawdzić czy rozstaw słupów prowadzących regeneruje się bez problemów. Jeżeli tak to przywrócić pierwotne wartości parametrów i ponownie zregenerować model.

• Zapisać wszystkie pliki;